Astroloji'de Zaman Faktörleri

Astroloji'de Zaman Faktörleri

Astroloji'de uygulanan zamanın temel ünitelerinin kaynağı Dünya'nın Güneş ile olan açısal ilişkisidir. Bütün zaman ölçümleri bu ilişkiden türer.

Yıl
Dünyanın Güneş çevresindeki yörünge hareketi ile belirlenir.

Gün
Dünyanın eksenel dönüşü ile belirlenir. Astroloji ile biraz ileri düzeyde ilgilenen bir kişi aşağıdaki farklı zaman sistemlerini anlamaya çalışmalıdır. Kesin detayları veya şekilleri hatırlamak gerekli değildir, ancak zaman sistemlerinin amacını ve kaynaklandıkları astronomik faktörleri doğru kavramak, Astroloji'yi daha açık kavramaya yardım edecektir.

Tropikal Yıl
Tropikal yıl (Yunanca: strope: dönme), Güneşin ilkbahar ekinoksundan veya Koç'un ilk noktasından (0° Koç) ard arda iki geçişi arasındaki süredir ve 365 gün, 5 saat, 48 dakika, 46 saniyeye eşittir. Böylece, tropik 1 yılın ölçümünün başlangıcı Güneş'in Dünya ekvatorunu güneyden kuzeye çaprazlaması ile başlar; Güneş'in ekvatoru yine kuzeyden güneye çaprazladığı anda biter. Gerçekte bu Dünya'nın Güneş çevresinde iki ard arda ekinoksu arasındaki kesin süresidir. Dünyanın ekseninin eğimi ve ekliptik arasındaki açıya bağlı olarak ve de bizim görüş açımız Dünya üzerinden olduğu gibi Güneş sadece güneyden kuzeye hareket ediyormuş gibi görünür. Bu, binlerce yıldır Dünya – Güneş döngüsüne uyum gösteren mevsim değişmeleri kaydetmiş insan için temel, doğal bir zaman birimidir, bu nedenle ona doğal yıl denir. Ayrıca, astronomideki kullanımı nedeni ile bazen ona astronomik yıl ve ekinoksol yıl da denir.

Yıldız Yılı (Sideral Yıl)
Astrologlar için eşit dönemde başka tür bir yıl daha vardır. Bu yıldızlarla ilişkili olarak ölçülen yıldız yılıdır. Biz bununla, Güneş'in tam (görünen) dönüş süresine tekabül eden, sabit bir yıldızdan başlayıp tekrar aynı yıldız seviyesine gelinceye kadar ekliptiğe ikincil bir yörüngede yapılan, dünyadan görüldüğü gibi ölçümüdür. (boylamın meridyeni, ekliptiğin kutuplarını keser). Bu 365 gün, 6 saat, 9 dakika, 9,5 saniye ortalama Güneş zamanına eşittir.

Takvim Yılı veya Sivil Yıl
Ne tropikal ne de yıldız yılı sivil ve kronolojik kullanım için hazırlanmış bir takvimden daha fazla pratik değer taşımayacaktır. Bu nedenle tam 365 gün içeren, artık yıllarda 366 olan bir takvim veya sivil yıl icat edilmiştir. M.Ö. 45 yılında Julius Caesar Roma takvimini her dört yılda (artık yıl) bir gün ekleyerek geliştirdi ve Jülyen Takvimi oluşturuldu. Hepimizin bildiği gibi artık yıl 4 ile bölünebilen yıllardır, 1996 gibi. Şu anda kullandığımız takvim Gregoryen Takvimi, 1582 de papa XIII. Gregor tarafından düzenlenmiştir.

Ay ve Hafta
Yıl, Dünya – Güneş döngüsüne bağlı temel bir zaman birimi idi. Bir sonraki temel zaman birimi öncelikle Dünya – Ay döngüsüne bağlıdır: Ay. Bu isim Ay'dan gelir. Pek çok ilkel toplumlar Dünya, Güneş ve Ay'ın karşılıklı etkileşimleri temelinde başarısız takvim yapma uğraşılarına girmiştir. Ama Ay'ın Dünya çevresindeki yörünge süresi dikkat çekecek kadar değişkendir, gün (Dünya'nın dönüşü) ve yıl (Dünya – Güneş döngüsü) ile uygun bir şekilde bağdaşmaz. Sonunda takvim ayı seçilmiştir ki bu bizim yıllık takvimimizde kullandığımız aydır ve her biri, Ocaktan Aralığa kadar, kabaca yılın on ikide biridir.

Sinodik Ay, Dünyadan göründüğü şekilde peş peşe gelen iki Güneş – Ay kavuşumları arasındaki süredir, böylece bu Dünya – Güneş – Ay döngüsünü birleştirir. Bu, Yeniay'dan Yeniay'a, Güneş ve Ay'ın aynı boylama sahip oldukları zamandır. Ortalama süresi 29 gün, 12 saat, 44 dakika, 3 saniyedir. Sinodik Yunanca süresi 29 gün, 12 saat, 44 dakika, 3 saniyedir. Sinodik Yunanca synodus, Latince: coitus. Eskiler Güneş Ay kavuşumunu erkek ile kadının cinsel birleşmesi gibi hayal etmişlerdir.

Yıldız Ayı, Ay'ın yıldızlara göre dönüş süresidir. Ortalama süresi 27 gün, 7 saat, 43 dakika, 23 saniyedir ki bu Sinodik aydan iki gün daha kısadır. Bu Dünya'dan gökyüzüne bakıldığında, Ay'ın bir yıldızdan başlayıp tekrar aynı yıldıza gelmesi için geçen ortalama bir süredir.

Bir sonraki birim takvimin astrolojik olmayan elemanı haftadır. Onun yedi günlük uzunluğu kabaca Güneş – Ay döngüsü veya önceki büyük astrolojik dönemden bize ulaşmıştır. Yedi günlük süre Romalılara geçmiş ve onlarda haftanın günlerine gezegensel tanrılarının adlarını vermişlerdir.

Gezegensel Saatler bölümüzde bu konu ile daha fazla bilgiyi alabilirsiniz. Ayrıca buraya tıklayıp "Haftanın Günlerinin İsimleri ve Sıralaması" isimli yazımızı okuyabilirsiniz.

Gün
24 eşit saatlik bir gündür. Dünyanın eksensel dönüşünden çıkartılır. Sabit 24 saatlik bir gün olduğundan ortalama Güneş'e uydurulmuştur ve böylece ortalama bir Güneş günüdür. 12 saatlik iki eşit süreye bölünmesi 5.000 yıl öncesi Babil'den kaynaklanır.

Yıldız Günü
Yıldız günü Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüşünün gerçek süresidir, gözlemcinin üst meridyeninde Koç'un ilk noktasının iki ard arda geçişinin arasındaki süredir. Bu noktanın meridyeni kestiği an, o verilen yer için yıldız gününün başladığı andır, 0 saat, 0 dakika, 0 saniyeye denk düşer.

Yıldız zamanının 24 saatlik yıldız günü ortalama Güneş zamanı ile sadece 23 saat, 56 dakika, 4.9 saniyeye eşittir. Bunun anlamı yıldız gününün ortalama Güneş gününden 3 dakika, 56 saniye daha hızlı olduğudur.

Zahiri Güneş Günü
Dünya'nın ekseni üzerindeki sonsuz dönüşü nedeni ile gündüzleri göründüğü kadarı ile hareket edenin Güneş olduğu izlenimi edinilir. Bu gerçek Güneş'tir ve onun hareketi zahiri bir harekettir. Güneş 24 saat içinde verilmiş bir yerin meridyenini iki defa geçer. Birincisi, verilen yerin öğlesinde üst meridyeni çaprazlarken. Bir gün, gece yarısı başladıktan (bu Güneş'in zahiri hareketi olduğu için) Güneş'in alt meridyeni çaprazladığı iki peş peşe geçiş arasındaki süre zahiri güneş günüdür. Yıldız gününde olduğu gibi Güneş günü de tam 24 saate bölünür. Bu ölçüm ortalama Güneş zamanı ile değil zahiri Güneş zamanı iledir.

Yılın değişik zamanlarında Dünya'dan görüldüğü kadarı ile Güneş'in zahiri hızı değişir. Bu, Dünya'nın yörüngesinin Güneş çevresinde bir elips çizmesinden kaynaklanır ve Dünya'nın değişik hızlarda hareket etmesine neden olur. Gün beri döneminde (Ocak başı) Dünya Güneş'e çok yakındır ve yörüngesinde herhangi bir zamandan çok daha hızlı hareket eder. Gün öte (Haziran başı) Dünya Güneş'ten en uzak noktadadır ve en yavaş hareketindedir. Zahiri güneş günü 51 saniyelik bir oynama gösterebilir. Çok açıktır ki bu tür oynamalar için saatler geliştirmek pratik ve kolay olmayacaktır. Bu nedenle bir Güneş günü daha icat edilmiştir: ortalama Güneş günü.

Ortalama Güneş Günü
Bizim normal saat zamanımızın uygunluğu için icat edilen hayali ortalama Güneş her gün ve yıl boyunca değişmeyen bir ölçüm sağlar. Onun hareket oranı, Güneş'in bir yıl boyunca sebep olduğu hız değişikliklerinin ortalamasıdır. Bir ortalama Güneş günü, ortalama yıldız zamanının 24 saat, 3 dakika, 56.5 saniyesine eşittir. Bir yıllık zamana göre, ortalama Güneş günü, zahiri Güneş gününden en fazla 15 dakika kadar farklı olabilir. (Daha fazla bilgi için zaman eşitlemesi bölümüne bakabilirsiniz). Ortalama Güneş günü, ortalama Güneş'in verilmiş bir meridyenin üzerinden iki kez ard arda geçişi arasındaki süredir.

Sivil ve Astronomik Günler
Sivil gün gece yarısı başlar ve ortalama Güneş zamanı kullanır. Bu 12 saatlik iki bölüme ayrılabilir veya 0'dan 24'e kadar sürdürülebilir.

Astronomik gün, 1925'in başlangıcından beri kullanılmaktadır. Önceleri sivil gün ile aynı idi ve 0'dan 24'e kadar sayılırdı. Böylece öğleden ortalama Güneş zamanı ile başlardı ve benzer şekilde 0'dan 24'e kadar hesaplanırdı.

Yıldız Zamanı
Bir yıldız gününün, Dünya'nın ekseni üzerindeki dönüşünün yıldız zamanı Koç'un ilk noktasının gözlemcinin üst meridyeninde olduğunda başlayan (kesin olarak 0 saat, 0 dakika, 0 saniye), Dünya'nın günlük dönüşünün ölçümüdür. Ölçüm sağ yükselimin tersi yönündedir. Böylece ekvator boyunca batı yönündedir. Yıldız zamanı, Dünya'nın dönüşü ile belirlenen, verilmiş bir meridyenden Koç'un birinci noktasına doğru ekvator düzlemi üzerinde batıya doğru bir ölçümü işaret etmektedir.

Yıldız zamanının bir diğer adı da, Koç'un birinci noktasının zaman olarak ifade edildiği hallerde, saat açısıdır. Astrologlar saat açısı terimleriyle konuşmazlar, ancak Koç'un birinci noktasının üzerinde bulunduğu verilmiş bir meridyende geçmiş olan süre olarak görürler. Bir doğum haritasındaki hayati öneme sahip açıları belirlerken yıldız zamanı kulanılır. Astrorehber Astroloji yazılımımız tüm astrolojik hesaplarda önce yıldız zamanını hesaplamaktadır.

Yerel Yıldız Zamanı
Her meridyen için farklı yıldız zamanı vardır. Bu nedenle verilmiş bir zaman ve yer için Yükselen ve Başucu açılarını bilmek istediğinizde, yerel yıldız zamanını bilmeniz gerekir. Yerel yıldız zamanı, gözlemcinin meridyeni için verilen bir andaki yıldız zamanıdır.

Güneş ve Görünür Güneş Zamanı
Güneş zamanı ve görünür Güneş zamanı, gerçek veya görünür Güneş ile hesaplanmıştır. Bu zaman, örneğin Güneş saatleri ile kaydedilmiştir. Verilmiş bir meridyeni iki ard arda çaprazlama için Dünya'nın çevresinde dönüşü ile ortaya çıktığından, konumu Güneş zamanı ile 0'dan 24 saat arasında ölçülür. Bu, Dünya'nın eksenel dönüşü ile belirlenir.

Verilen bir yer ve an için görünür yerel yıldız zamanından bahsettiğimizde bu, Güneş'in o yerin meridyenini (eğer üst meridyen ise öğlenden sonra, eğer alt meridyen ise öğleden önce) çaprazladığı süredir.

Ortalama Güneş, Saat ve Sivil Zaman
Ortalama Güneş diye bilinen hayali bir Güneş'in icat edildiğini görmüştük. Çünkü, aksi halde karmaşık insan etkinliklerinin gerçek Güneş'e temellendirmek imkânsız olacaktı. Ortalama Güneş ekliptik çevresinde dönen bir noktadır ve gerçek Güneş'ten asla daha uzak bir saat açısında bulunmaz. Ancak o da gerçek Güneş'in yapmadığı gibi düzenli bir şekilde hareket eder. Onun hareketi ortalama Güneş zamanı veya saat zamanı diye adlandırılır. Sivil zaman olarak ele alındığında, onun saat zamanı gece yarısı başlar ve genellikle 12 saatlik iki bölüme ayrılır.

Zamanda Boylamın Eşdeğeri; Yerel Ortalama Güneş Zamanı
Verilen doğum yerinin Dünya boylamı ile Grinviç'in Dünya boylamı arasındaki farkın zaman birimi olarak ifadesidir. Ortalama Güneş bir ortalama günde 24 saat dolaşır. Tam bir Dünya meridyeni dairesi 360°'dir. Böylece 1 saatlik ortalama Güneş zamanında bir dünya boylamının 15°'lik bir yayını katettiğini söyler veya her 4 dakikada 1° ilerler.

Ortalama Güneş'in verilmiş bir meridyeni geçtiği zamanı bildiğimizde bu o yer için yerel ortalama Güneş zamanıdır.

Grinviç Ortalama Zamanı
1884 yılında Grinviç (İngiltere'den geçen meridyen), yeryüzündeki bütün meridyenlerin ölçümü için başlangıç noktası olarak bütün uluslar tarafından kabul edilmiştir. Aynı zamanda Grinviç (yerel) ortalama zamanından başlayarak bağlı bir sayı dizisi ile değişen bir standart zaman sistemi önerisi de getirilmiştir. Bu öneri bütün ülkeler tarafından hemen benimsenmemiştir, ancak bugün bütün dünyadaki saatler Grinviç ortalama zamanı ile uyumludur.

Bu yapıda bir zaman sisteminin önerilmesi ve üzerinde uluslar arası bir mutabakat gerekli idi. Herkesin kendi yerel meridyeninden Güneş'in geçişine göre ayarlanmış saatlerin kullanılması bir ülkenin bile içinde bir kaosa neden olurdu! Grinviç meridyeni için, Grinviç ortalama zamanı Grinviç yerel zamanı veya Grinviç sivil zamanıdır.

Evrensel Zaman
Bu gece yarısı 0.00'da başlayan Grinviç ortalama zamanıdır. Bu şekilde adlandırılmasının sebebi uluslararası planda Grinviç meridyenin Dünya için standart meridyen olarak kabul edilmiş olmasıdır. Bu bütün sivil zaman ölçümleri için kesin bir zaman ölçümüdür.

Zaman Eşitlemesi
Dünya, Güneş çevresinde yılın zamanına uygun olarak değişken hızlarda hareket eder. Bu nedenle zahiri Güneş zamanını (gerçek Güneş'in ölçümü) çevirmek için ekleme veya çıkarma yapmanın söz konusu olduğu işleme zaman eşitlemesi denir (Equation of Time). Gerçek Güneş'in hızı ortalama Güneş'in hızına bir yıl içinde yalnızca dört defa eşittir: 16 Nisan, 14 Haziran, 1 Eylül ve 25 Aralık civarı. Artı veya eksi olarak fark yılın diğer zamanlarında 16 dakikaya kadar çıkabilir.

Standart ve Bölge Zamanı
Bütün ülkeler, Grinviç Ortalama Zamanına temellendirilmiş Standart zamana uyum sağlamıştır. İngiltere dışında doğan kişilerin doğum haritaları hazırlanırken verilen doğum zamanının kendi ülkesinin standart zamanı veya Grinviç ortalama zamanı ile verildiği büyük önem taşır. Amerika Birleşik Devletleri gibi büyük ülkelerde veya deniz üzerinde özel zaman bölgeleri bulunur. Bunlar zaman bölgeleri olarak bilinirler. Ancak özel bölgeler zaman bölgeleri olarak kabul edildiği halde, kişi genellikle kara üzerinde standart zaman ve denizde bölge zamanından bahseder.

Yaz Saati: Güneş Işığından Faydalanma Zamanı
Pek çok ülke tarafından bahardan sonbahara kadar saatlerin 1 saat ileri alınması, geleneksel hale gelmiştir. Hepimizin bildiği gibi bu ayarlama İngiltere'de Yaz saati ABD ve diğer ülkeler tarafından Güneş ışığından faydalanma zamanı olarak adlandırılır. Astrorehber Astroloji yazılımımız ülkelerin yaz saatleri geçişlerini tarihlere göre otomatik hesaplamaktadır

Efemeris Zamanı
Bu, Güneş, Ay ve gezegenlerin çekim teorisinde kullanılan teorik tek biçimli zaman sistemidir. 1903'ün başlarında Grinviç ortalama zamanı ile eşit iken günümüzde ikisi arasında yarım dakikadan daha fazla bir ayrılık oluşmuştur.