Güneş Tutulması
Ay Güneş'ten yaklaşık 400 kere daha küçük fakat bize Güneş'ten 400 kere daha yakın olduğu için gökyüzünde ikisi de aynı büyüklükte gözükürler.Tutulmalar çok eskiden beri bilinen gök olaylarıdır. Bir Güneş Tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir.
Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın Yeniay safhasında olması ve Yer etrafındaki yörüngesinin düzlemi ile Yer'in Güneş etrafındaki yörünge düzleminin arakesit noktaları doğrultusunun Güneş'in merkezinden geçmesi gerekir. Diğer bir deyişle Güneş Ay ve Dünya aynı doğrultuda olmalıdır. Bilindiği üzere bir yıl içerisinde 12 ay vardır. Yani Ay, Dünya etrafında yılda 12 kez dolanır. Dolayısıyla, eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi.
Fakat durum böyle değildir. Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki arasında yaklaşık 5° 9' lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay'ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir. Gelecekte olacak Güneş tutulmaları önceden çok duyarlı bir şekilde hesap edilebilmektedir.
Tam, halkalı, hibrit ve parçalı olmak üzere dört tip Güneş tutulması vardır. Bir Güneş tutulmasının tam, halkalı veya hibrit oluşu Ay'ın Dünya'ya uzaklığı ile belirlenirken, parçalı oluşu Ay, gözlem yeri ve Güneş arasındaki açıyla, bir başka deyişle, her üçünün tam olarak aynı doğrultuda bulunmamasıyla ilgilidir.
Ay'ın gölge konisinin tepesi Ay'dan yaklaşık 375000 km uzakta bulunur. Ay'ın Yer yüzeyine uzaklığı 350000 km ile 400000 km arasında değişir. Ay, Yer'e en yakın olduğu zaman gölge konisinin tepesi Yer'in içinde kalır. Koninin Yer Küre ile arakesiti, bozulmuş bir elips şeklindedir. Genişliği en fazla 270 km olabilir.
Bu, gölge konisi ile Yer kürenin arakesit çapıdır. Bu gölgenin Yer üzerindeki ilerleme hızı 30 km/dak. dır. Buna göre, Yer üzerinde belli bir yerde tutulma süresi en fazla 270:30=9 dakika olur. Halkalı tutulma ise en fazla 10 dakika sürer.
Tam Güneş Tutulması
Ay'ın Güneş'in Dünya'dan disk halinde görünen ışıkyuvarını tümüyle örtmesi ile oluşur. Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı Ay'ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş'in ışıkyuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır. Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir. Bir tam Güneş tutulması anında, hava birden soğur ve gökte yıldızlar görünmeye başlar, gök koyu mavi bir renk alır. Tam tutulma anında Güneş'in kenarına denk gelmiş bir Güneş patlaması gelişiyorsa bu patlamayı da izleme şansı olur. Tam Güneş tutulması diğer tutulma türlerine göre çok daha önemlidir. Astronomlar açısından, tam tutulmada Güneş'in tamamı Ay tarafından birkaç dakika için örtüldüğünden, bu sırada yapılacak gözlemlerden Güneş'in dış atmosfer tabakaları, özellikle de koronanın fiziği hakkında önemli bilgiler elde edilir.
Halkalı Güneş Tutulması
Ay'ın, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtmediği zaman gözlemlenir. Ay'ın çapı, Güneş'in ışıkyuvarının çapının yaklaşık 400'de biridir. Ancak Ay'ın Dünya'ya uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine yaklaşık 400'de biridir. Bu yüzden Ay'ın Dünya'dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır. Ancak gerek Dünya'nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş'i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir.
Hibrit Güneş Tutulması
Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.
Parçalı Güneş Tutulması
Ay'ın Güneş'i kısmen örtmesi sonucunda oluşur. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter. Tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar koridorun dışındaki geniş alanlarda, tutulma parçalı tutulma olarak görülür.
Bir Ay Tutulması'nda durum daha farklıdır. Ay tutulması o anda gece olan yerlerin tümünden gözlenebilir. Ay tutulmalarında Dünya, Ay ile Güneş'in arasına girer ve Dünya'nın gölgesi Ay'ın tamamını perdeleyebilecek kadar büyük olur.
Astrolojik Olarak Güneş Tutulması
Güneş Tutulmaları çok güçlü Yeniay'lardır ve önemli başlangıçların ve bitişlerin habercisi olarak bilinirler. Güneş tutulması kaç saat sürerse etkilerinin o kadar yıl devam edeceğine dair eski bir inanış vardır. Bir tutulma tarafından tetiklenen olayların açığa çıkması genellikle altı ay sürer. Dolayısıyla bu değişim sürecini sanki bir tomurcuğun yaprak açması gibi hissedebilirsiniz. Hayatınızda köklü değişiklikler yaptıkça karşınıza eskileri geride bırakmanızı sağlayacak özel fırsatlar da çıkmaya başlar. Tutulma ile özdeşleştirilen kelime “Metamorfoz” dur.
Tutulma, Ay ve Dünya'nın yörüngelerinin, Güneş ve Ay ile Güneş'in ışığının Dünya'ya (Güneş Tutulması) veya Ay'a (Ay tutulması) ulaşmasını engellemeye yetecek kadar yakınlaşması ve aynı hizaya gelmesi sonucunda meydana gelir. Her ay bir Yeniay evresi yaşarız fakat tutulmaları ancak altı ayda bir yaşayabiliriz.
Mutlak yaşam kaynağı olan Güneş şaşırtıcı bir biçimde gökyüzünden kaybolduğu için Güneş Tutulması çağlar boyu korkuyla ve endişeyle karşılanan bir durum olmuştur. Kuşlar uyumaya hazırlanır, gün ortasında gökyüzü kararır. Sanki korkunç birşey olmak üzeredir. Yıllar geçtikçe deneyimlerimiz bize Güneş tutulması sırasında eski şeylerin artık sona erdiğini (ya da bir kenara atıldığını) ve yeni başlangıçların yapılabildiğini göstermiştir. Tutulmaların dünya üzerindeki etkilerinin genellikle altı ay kadar hissedildiği görülmüştür. Daha sonra bir sonraki tutulma kozmik enerjileri yeniden yapılandırır.
Astrolojik olarak tutulmanın zodyağın neresinde gerçekleştiğine bağlı olarak o burcun veya alanın yönettiği konular vurgulanır.
Güçlü bir Güneş Tutulması o sırada gökyüzünde gerçekleşen diğer görünümlere bağlı olarak çok büyük bir yıkıma yol açabilir. Buna örnek olarak 1999 Ağustos'unda gerçekleşen Güneş Tutulması ve Büyük Karşıt ile ilişkilendirilen depremler ve diğer doğal afetler gösterilebilir.
Kişisel açıdan bakıldığında, Güneş tutulmasının doğum haritamızdaki natal gezegenlerimizden biriyle, özellikle natal Güneş'imizle (burcunuzla), Ay'ımızla (Ay burcunuzla) veya Yönetici gezegenimizle kavuşum oluşturarak meydana geldiğinde kişisel yaşamlarımızı ciddi boyutlarda etkilediği söylenebilir. Ay Düğümleri, Yükselen, Başucu, veya Şans Noktası gibi doğum haritasındaki diğer önemli faktörler de bir Güneş tutulması ile pekiştirildiklerinde çok önemli etkilere sahip olabilirler. Tutulmanın doğum haritasının neresine (düştüğü ev) düştüğü önemlidir. Çünkü tutulmanın evlere göre konumunun ifade ettiği enerjiler hayatınızın hangi alanlarında yeni başlangıçlar olacağını gösterir.
• Ay Tutulması Nedir?
• Astroloji'de Güneş ve Ay Tutulmaları